Την περίοδο των γιορτών, φαίνεται πράγματι ότι παίρνουμε περίπου 0,5 ως 2,5 κιλά από μέσα Νοεμβρίου ως μέσα Ιανουαρίου
Οι πιατέλες – βουνά, ο πηγαίος ενθουσιασμός μας να μπούμε σε εορταστικό κλίμα από τον Νοέμβριο και να το κρατήσουμε σχεδόν ως τέλη Γενάρη, οι αμέτρητες ονομαστικές εορτές, τα δώρα, οι συναθροίσεις, τα τραπέζια, η συνεχής διαδοχή των πιάτων, μας απορρυθμίζουν και συχνά, παραγκωνίζουν λίγη απ’ τη χαρά αντικαθιστώντας τη με ενοχές και άγχος.
Θα ήταν, λοιπόν, σχεδόν παράλογο αν μέναμε απόλυτα ανεπηρέαστοι από αυτή την περίοδο κι αν συνεχίζαμε να βλέπαμε τον αριθμό στη ζυγαριά να πέφτει με τον ίδιο ρυθμό.
Οι μεγάλες ποσότητες λιπαρών, παραπάνω αλατισμένων φαγητών, η ζάχαρη, το αλκοόλ & η μείωση φυσικής δραστηριότητας που συνοδεύουν αυτές τις μέρες, μας οδηγούν σε αυξημένη κατακράτηση υγρών και πρηξίματα.
Δεν είναι όμως το πρήξιμο που θα νιώσουμε ή τα δύο κιλά που μπορεί να βάλουμε αυτό που πρέπει να μας προβληματίζει.
Αντίθετα, αυτό που συχνά παρατηρείται είναι ότι τείνουμε να συνεχίζουμε αυτή την άναρχη διατροφική συμπεριφορά και μετά τις γιορτές κι έτσι δεν εφαρμόζουμε ποτέ κάποια ουσιαστική, ολοκληρωμένη προσπάθεια για να επανέλθουμε στο προηγούμενο βάρος μας. Αυτό, κατά συνέπεια, θα μας οδηγεί κάθε χρόνο σε περαιτέρω αύξηση βάρους κι εκεί είναι που θα καταλήξουμε να φοβόμαστε τις γιορτές, αντί να τις απολαμβάνουμε.
Πώς μπορούμε, λοιπόν, να διαχειριστούμε αυτή την περίοδο;
Το άγχος – οι ενοχές – ο έλεγχος
Γιατί αισθανόμαστε άγχος για το φαγητό των Χριστουγέννων;
Αν αυξηθεί ελαφρώς το βάρος μας θα κάνει κάποιον να μας αγαπήσει λιγότερο; Θα μας κάνει λιγότερο καλούς γονείς, θα μας κάνει λιγότερο ικανούς στη δουλειά μας; Θα σημαίνει ότι είμαστε λιγότερο σημαντικοί; Όχι.
Μήπως θα σημαίνει ότι χαλαρώσαμε, καταναλώσαμε νόστιμο φαγητό και αξιοποιήσαμε στο έπακρο τις γιορτές; Ναι! Αυτό ακριβώς θα σημαίνει.
Αντί να αφιερώνουμε όλη μας την ενέργεια στο πώς μπορούμε να ελέγξουμε το βάρος μας την περίοδο των Χριστουγέννων ή πώς να φτιάξουμε υγιεινές εκδοχές για όλα τα αγαπημένα μας χριστουγεννιάτικα γλυκά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτό τον χρόνο για να ψάξουμε ένα δώρο που θα δείξει την αγάπη μας, για να εστιάσουμε στους στόχους μας, επαγγελματικούς και προσωπικούς, για να συνδεθούμε, να βοηθήσουμε ανθρώπους λιγότερο τυχερούς και τέλος, να ξεκουραστούμε.
Δεν αποτελεί μυστικό ότι οι λιγότερο ποιοτικές διατροφικές συνήθειες και η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, είναι επιβλαβείς για πολλούς λόγους, πέραν του βάρους μας. Αλλά μια κουλτούρα που μας κάνει να πιστεύουμε ότι η απόλαυση του εορταστικού φαγητού μας κάνει λιγότερους ανθρώπους και θα πρέπει να συνοδεύεται πάντα με ενοχές και στέρηση, κατασπαράζει τη μαγεία των Χριστουγέννων.
Όχι άλλο μαύρο ή άσπρο
Είναι σύνηθες, την περίοδο των γιορτών, ακόμα και άνθρωποι που σε γενικές γραμμές τρέφονται ισορροπημένα, να υιοθετούν τη νοοτροπία του «όλα ή τίποτα».
Αυτό συνήθως μεταφράζεται ως εξής: «Είτε θα διατηρήσω τον έλεγχο στην ποσότητα και την ποιότητα του φαγητού που θα καταναλώσω, είτε θα τρώω ό,τι βρω μπροστά μου».
Όμως τι θα γίνει αν καταφέρουμε να δώσουμε απλώς το 50%, να κάνουμε δηλαδή την «μισή» προσπάθεια;
Μήπως θα μπορούμε έτσι να προγραμματίζουμε κάποιες μικρές νίκες μέσα στην ημέρα; Μήπως θα μπορούσαμε να διατηρήσουμε κάποιες από τις υγιεινές μας συνήθειες, χωρίς να σαμποτάρουμε όλη μας την προσπάθεια;
Η ζωή είναι απρόβλεπτη και δίνοντας το 50% , φαίνεται να μπορούμε να διαχειριστούμε τις διαφορετικές συνθήκες, χωρίς να νιώθουμε ότι δεν ανταποκρινόμαστε στις προσδοκίες μας. Με αυτόν τον τρόπο, μένουμε αφοσιωμένοι μακροπρόθεσμα στον στόχο μας γιατί γιορτάζοντας τις μικρές μας νίκες, ενισχύουμε την αυτοπεποίθησή μας και δυναμώνουμε το κίνητρό μας.
Γι’ αυτό λοιπόν, είναι καλό να θυμόμαστε ότι ακόμα κι αν πάρουμε λίγο βάρος τα Χριστούγεννα, δεν αναιρείται η μέχρι τώρα προσπάθειά μας. Στο ίδιο μοτίβο, αν φάμε σαλάτα και μετά καταναλώσουμε πολλά γλυκά, δεν σημαίνει ότι δεν απορροφήσαμε τα θρεπτικά συστατικά των λαχανικών.
Δεν χρειάζεται να είναι όλα τέλεια για να υπάρχει πρόοδος!
Το παράδοξο
Η εμμονή με το βάρος και η ενασχόληση με το φαγητό προκαλεί ακραίες συμπεριφορές που θα μπορούσαν εύκολα να επηρεάσουν το βάρος μας.
Για παράδειγμα, «κρατάμε» τις θερμίδες για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, παραλείποντας γεύματα. Πιστεύουμε ότι με αυτή τη στρατηγική επανορθώνουμε από πριν για το βαρυφορτωμένο γεύμα που θα ακολουθήσει.
Ουσιαστικά, αυτό που κάνουμε είναι να πηγαίνουμε σε ένα προγραμματισμένο υπερφαγικό επεισόδιο. Και αυτό με τη σειρά του θα οδηγήσει ξανά στην ανάγκη για αντιστάθμιση.
Παρατηρείται, λοιπόν, μια εναλλαγή περιορισμού και χάους, που καταλήγει να μην έχει τέλος.
Ξεκινώντας ένα μεγάλο γιορτινό τραπέζι με μανιώδη πείνα και άδειο στομάχι, το πιο πιθανό είναι πως μετά θα αισθανθούμε «άβολα» πλήρεις. Μπορεί να αντιμετωπίσουμε πρήξιμο, καούρα ή δυσπεψία και λήθαργο.
Η εξήγηση; Τρώμε βιαστικά, ξεπερνάμε το όριο της ικανοποίησης και αγγίζουμε τα όρια της αηδίας. Το να φάμε παραπάνω και να αισθανθούμε περισσότερο χορτάτοι απ' ότι συνήθως, είναι φυσιολογικό. Το να νιώθουμε άρρωστοι, δεν είναι.
Ποιο είναι λοιπόν το παράδοξο της τακτικής: "Επειδή θα φάω πολύ μετά, τρώω ελάχιστα όλη την υπόλοιπη μέρα για να μην πάρω βάρος";
Το παράδοξο είναι ότι με αυτό το σκεπτικό, κατά πάσα πιθανότητα, θα πάρουμε βάρος.
Γιατί, όσο πιο πολύ προσπαθούμε να ελέγξουμε τη διατροφή μας, τόσο περισσότερο εκτός ελέγχου νιώθουμε. Όταν πιέζουμε τον οργανισμό μας να καταναλώνει συστηματικά έναν αριθμό θερμίδων με τον οποίο δεν νιώθει ασφαλής (στέρηση), επιβραδύνονται οι λειτουργίες του οργανισμού και εστιάζουμε ακόμα περισσότερο στο φαγητό, αυξάνοντας τελικά το βάρος μας.
Τι μπορούμε να κάνουμε, λοιπόν, πρακτικά:
- Αν καταναλώνουμε 3 γεύματα την ημέρα, σημαίνει ότι τα συνολικά γεύματά μας για την εβδομάδα είναι 21. Ακόμα, λοιπόν, κι αν έχουμε 5 εξόδους/τραπέζια την εβδομάδα, θα είναι μόνο 5 γεύματα από τα 21. Εφόσον τα υπόλοιπα 16 γεύματα είναι ισορροπημένα και ολοκληρωμένα, σημαίνει ότι στο τέλος της εβδομάδας, θα έχουμε 80% επιτυχία – αυτό ακριβώς που θέλουμε!
- Προσοχή στο αλκοόλ. Προτιμούμε να καταναλώσουμε ελεγχόμενα αλκοόλ, ώστε να μην επηρεάζονται οι επιλογές που θα κάνουμε στο φαγητό μας.
- Τα καταγράφουμε όλα στο ημερολόγιό μας. Το περπάτημα, τη γυμναστική, την προετοιμασία γευμάτων που θέλουμε να κάνουμε. Είναι πολύ πιο εύκολο να διατηρούμε τις υγιεινές μας συνήθειες όταν τις προγραμματίζουμε, παρά όταν τις έχουμε στο μυαλό μας.
- Προσπαθούμε να μην ξεμείνουμε από θρεπτικό φαγητό. Αυτές τις μέρες, είναι πιο εύκολο να ξεμείνουμε από φρούτα, λαχανικά και πιο ωφέλιμες πηγές τροφίμων που θα μπορούσαν να συνθέσουν εύκολα, ισορροπημένα γεύματα.
- Αντί να κατηγορούμε τα Χριστούγεννα, μπορούμε να τα απολαύσουμε. Εξάλλου δεν φταίνε οι γιορτές για τους αυστηρούς διατροφικούς κανόνες που έχουμε θέσει στη ζωή μας και μας ταλαιπωρούν τόσο έντονα.
- Βρίσκουμε ισορροπία. Είναι σημαντικό να διασκεδάζουμε στις διακοπές. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι σταματάμε όλες τις καλές μας συνήθειες. Μπορούμε να μειώσουμε τους ρυθμούς μας, αλλά να μην τους φτάσουμε στο μηδέν!
~ Γκέσου Εβελίνα
